De Vlaamse minister voor ruimtelijke ordening heeft de vier Provinciale Ruimtelijke Uitvoeringsplannen voor de weekendverblijven van Wuustwezel, Essen en Herselt goedgekeurd.

Dit besluit verscheen in het Belgisch Staatsblad van 7 februari 2012 en is vanaf 22 februari 2012 definitief van kracht. De bewoners van een aantal clusters weekendverblijven in deze pilootgemeenten hebben hiermee definitief rechtszekerheid gekregen.
 
Gedeputeerde Koen Helsen is meer dan tevreden. ?Een dossier waar vijf jaar hard aan gewerkt is kan positief afgesloten worden. We hebben als provincie in dit dossier een oplossing geboden voor heel wat mensen die reeds jaren in onzekerheid leefden. We kunnen hier gerust spreken van een stap vooruit in het provinciaal ruimtelijk beleid?.
 
Permanente bewoning is een actueel probleem in de weekendzones. De gemeentebesturen zijn immers verplicht om mensen die willen wonen in een weekendzone in te schrijven in het bevolkingsregister, niettegenstaande permanent wonen in een recreatiegebied niet is toegelaten volgens de wetgeving Ruimtelijke Ordening.
 
Een situatie die rechtsonzekerheid met zich meebrengt voor de bewoners?, beklemtoont Koen Helsen, ?waardoor zij vaak de speelbal werden in juridische en ruimtelijke discussies. Dit mag niet blijven duren.
 
Soms is er ook een gebrek aan de juiste infrastructuur, een moeilijke bereikbaarheid voor de hulpdiensten en tal van milieutechnische problemen zoals water- en bodemvervuiling.
 
Koen Helsen maakte er werk van en zette een heus project op om een oplossing uit te werken. Er werd een concrete aanpak vastgelegd samen met een diverse groep partners die met het dossier te maken hebben: van de Vlaamse overheidsdiensten over de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken tot en met het bestuur van het Nationaal Komitee van Weekendverblijvers en Vaste bewoners (NKWV).
 
En het bleef niet bij theorie. De aanpak werd concreet getoetst in  3 pilootgemeenten: Essen, Wuustwezel en Herselt. In Essen gaat het om de weekendzones "de Wilderse Duintjes" en "Boterpot"; in Wuustwezel, over de weekendzone van "Bleke Heide" en in Herselt om meerdere kleine clusters die versnipperd liggen.  Dit heeft geleid tot de goedkeuring van vier ruimtelijke uitvoeringsplannen voor deze gemeenten. Dit zijn formele plannen die de bestemming van een gebied wijzigen en die nu duidelijk aangeven welke soort weekendhuisjes wel en niet toegelaten zijn en onder welke voorwaarden er kan gewoond worden. Hierdoor komt er eindelijk duidelijkheid. We weten nu voor de Boterpot, Wilderse Duintjes en Bleke Heide in welke weekendhuisjes permanent kan gewoond worden en ook in welke zones dit niet kan.
 
In Herselt worden de recreatiegebieden behouden, met uitzondering van die delen die in aanmerking komen voor natuurherstel. De twee noordelijk gelegen zonevreemde clusters, gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied, moeten terug bouwvrij agrarisch gebied worden. Het gemeentebestuur van Herselt start een onderzoek naar een zone voor het herlocaliseren van deze bewoners.
 
De bewoners krijgen nu een antwoord op hun vragen: kan ik nu op een wettelijke basis blijven wonen in mijn weekendhuisje? Mag ik dat permanent doen, en mogen mijn kinderen dat na mij ook doen. Of wordt een permanente bewoning en de weekendverblijfzone in de toekomst niet meer toegelaten en moet ik mijn weekendverblijf verlaten en wanneer?
 
Hoog op de agenda
Voor Koen Helsen was de problematiek van de weekendverblijven al van bij het begin van zijn aanstelling als gedeputeerde voor ruimtelijke ordening een belangrijk dossier dat zeer hoog op zijn agenda staat. ?Het wordt meer dan tijd dat er duidelijkheid komt in dit dossier, deze mensen leven al lang genoeg in onzekerheid. Via de stuurgroep weekendverblijven binnen mijn administratie werd heel wat werk en onderzoek verricht, zodat we uiteindelijk tot een plan per pilootgemeente zijn gekomen. We hebben bij de opmaak rekening gehouden met juridische, maatschappelijke en ruimtelijke aspecten. En dit alles in nauwe samenwerking met de betrokken gemeentebesturen en alle actoren?.

Rechtszekerheid via Provinciale Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (PRUP?s) in Essen, Herselt en Wuustwezel
?Boterpot? en ?Wilderse Duintjes? te  Essen beslaan ongeveer 200 ha. Er zijn meer dan 500 permanent bewoonde weekendhuisjes, naast een 200-tal die enkel in het weekend bewoond worden. Het gebied  wordt nu grotendeels herbestemd naar ?specifiek woongebied met bosrijk karakter?. Twee kleinere zones worden zone voor bos en ontwikkeling van natuurlijk landschap, dit om de aangrenzende natuurgebieden te versterken.
 
In Herselt gaat het over 65 permanent bewoonde verblijven en een 170-tal weekendverblijven, verspreid over kleinere groepen in een gebied van 50 ha. Het noordelijk deel van het gebied dient bouwvrij landbouwgebied te blijven. De recreatiegebieden worden behouden, met uitzondering van die delen die in aanmerking komen voor natuurherstel. De gemeente Herselt zoekt naar een nieuwe locatie voor permanente bewoners die hun woning moeten verlaten.
 
Ook in Wuustwezel wordt de ?Bleke Heide? herbestemd naar ?specifiek woongebied met bosrijk karakter?. Het gaat om een gebied van 133ha met een 420-tal permanent bewoonde verblijven en 250 weekendverblijven.

Bosrijk karakter blijft gegarandeerd
Koen Helsen: ?Bebossing maakt mee de aard en de schoonheid van het gebied uit. Ik vind het belangrijk dat dit bewaard wordt. Daarom heb ik in de voorwaarden om een vergunning te krijgen een groot accent gelegd op het behoud en het vernieuwen van de bebossing (specifiek woongebied met bosrijk karakter ) ?.
 
Om het bosrijk karakter van het gebied te garanderen moet het perceel minimaal 1.000 m² groot zijn. De ontbossing van het perceel wordt beperkt tot 300m² en langs alle perceelsgrenzen wordt een bouwvrije zone opgelegd van 3m. Een woning mag maar een maximaal volume hebben van 550m³ (= bescheiden woning) en een maximale oppervlakte van 100m².
 
?Met de goedkeuring van deze provinciale uitvoeringsplannen wordt er eindelijk een ruimtelijke en humane oplossing geboden aan de problematiek van de weekendverblijven in deze gemeenten?, besluit Koen Helsen. ?Bedoeling is nu dat de andere gemeenten van onze provincie aan de hand van de uitgewerkte werkwijze zelf een soortgelijke oplossing uitwerken. Hiervoor werd een omzendbrief naar alle gemeenten van onze provincie verzonden?.
 
Inmiddels zijn reeds een 10-tal gemeenten, waaronder Brasschaat, Schilde en Brecht, van start gegaan met de provinciale methodiek om een oplossing uit te werken voor de clusters weekendverblijven op hun grondgebied.